maandag 17 december 2012

Jeremiëren

De deelnemers aan het 23ste Groot Dictee der Nederlandse Taal kloegen steen en been, om van de door zichzelf gekroonde intellectuelen/volgers nog maar te zwijgen.
Het dictee stond weer bol van de moeilijke woorden. Moeilijk om zonder fout op te schrijven, dat misschien wel, maar zeer leuke woorden, waarvan de betekenis veel belangwekkender is dan de schrijfwijze.
Daarom zou ik graag even jeremiëren over het feit dat velen blijkbaar woorden juist kunnen schrijven maar niet juist (naar de betekenis) gebruiken. Wat is nu het ergste?

Tegenwoordig helpt de computer (nu ja niet de computer zelf natuurlijk) je met spelfouten, maar de betekenis van een woord verkeerd gebruiken, daar klaagt hij niet over. Alhoewel ik er van overtuigd ben dat computers onderling 's nachts jeremiëren over het verkeerd gebruik van woorden. Je moet 's nachts maar eens op het internet rondwandelen, dan hoor je wat!

Het internet lijkt trouwens soms wel een enorme klaagmuur! Als je een paar posts op Facebook leest dan weet je ineens wat jeremiëren is: zagen en klagen!


maandag 13 juni 2011

Oxymoron

Bij een oxymoron zeg of schrijf je vlak na mekaar het tegenovergestelde of iets paradoxaal.

Voorbeelden: goed fout, knap lelijk. Een heel stuk taart opeten.
Voorbeelden van paradoxale combinatie: gesmolten ijs, ovenfrietjes. "Wij zijn hier alleen."

Maar het kan zijn dat even wat meer erover moet denken: de verkozen koning.

Toevallig kan ook: (b.v. in 't Engels) a green orange

Of grappig (al dan niet bedoeld): snelwandelen (al is dat voor de ene al grappiger dan voor de andere).

Oxymoron is zelf een oxymoron. Oxys is Grieks voor scherpzinnig, slim terwijl moros net onzinnig en dom betekent.

zondag 5 december 2010

myriagram

Het voorvoegsel myria- wordt gebruikt als het gaat om een tienduizendvoud.

De volgende keer dat je in de winkel komt koop je dus 1 myriagram aardappelen (afgekort: mag). Dat lijkt toch veel minder zwaar dan 10 kg, en dat is een belangrijk psychologisch voordeel.
Zeker als je er nog 1 myriameter (mam) moet mee naar huis fietsen.

Een myrialiter is 10 000 liter.

Een myriade is letterlijk een tienduizendtal, maar wordt vooral gebruikt als synoniem voor ontelbaar of talloos. Bij voorbeeld: een myriade myriapoden.

Myriapoden: het woord dat de uitzondering is die de regel bevestigt, het zijn namelijk duizendpoten. De beestjes hadden dus beter kilopoden geheten.

vrijdag 23 juli 2010

Ovovivipaar

"Eieren of joeng" zoals de Strangers het zongen (in 't Antwaarps dus) betekent dat je niet kan kiezen. Een ovovivipaar dier kan ook niet kiezen tussen eieren of jongen.

Vivipaar is levendbarend, en als je ovopaar bent leg je eieren.
Een ovovivipaar dier legt eieren maar die komen al uit of tot ontwikkeling in het dier, zodat er toch levend gebaard wordt. Een haai (althans sommige soorten) is hiervan een voorbeeld.

maandag 10 mei 2010

Quinquagintiljoen

1000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000

Of met woorden: een 1 met 300 nullen. 3 keer zoveel nullen als bij googol. Of 50 keer meer nullen dan bij een miljoen.

Quinquaginta is Latijn voor vijftig. Quinquagintiljoen is 1 miljoen tot de 50ste macht.

Quinquagintiljard is nog eens 1000 keer meer dus een 1 met 303 nullen.

Gebruik het woord eens in een zin, hoor ik al iemand vragen. Ok!

"De bankbediende kreeg een appelflauwte toen de bedelaar quinquagintiljoen muntstukken van 1 eurocent op de toonbank legde. De toonbank dacht even na en zakte dan krakend door de pootjes."

zaterdag 1 mei 2010

zytholoog

Als je weet dat het achtervoegsel -loog verwijst betekent dat we te maken hebben met een kenner, moet je alleen nog weten wat zythos betekent.

Zythos is Grieks voor bier.

Een zytholoog is dus een bierkenner.

Sommige mensen voelen zich nu al wat beter omdat ze denken dat er voor hun drinkgedrag een verbloemend woord bestaat, maar een zytholoog is eerder te vergelijken met een sommelier: iemand die bieren zo goed kent dat hij (of zij natuurlijk) raad kan geven in de keuze van het juiste bier.

Een studie waarbij met veel plezier de praktijklessen gevolgd worden.

zondag 7 maart 2010

Turlupinade

Stel dat je op café zit en tegen je toogmakker zegt dat wat hij net verteld heeft een geweldige turlupinade is. Dan heb je twee dingen bereikt: 1. je gesprekspartner is niet in zijn eer gekrenkt omdat je vindt dat hij flauwe moppen vertelt. Een turlupinade klinkt toch veel leuker dan een flauwe mop! En 2. je weet dat je nog nuchter genoeg bent om met de auto te rijden, want als je dit woord verstaanbaar kan uitspreken heeft de alcohol nog geen invloed op je!

Maar dat laatste was natuurlijk een turlupinade!

woensdag 16 december 2009

Pillegift

Pille is een woord dat te oud is om het woordenboek te halen, maar de samenstelling pillegift haalt het wel.

Als je weet dat pille een andere - zeer oud? - woord is voor petekind, dan weet je dat een pillegift niet meer maar ook niet minder is dan een doopgeschenk.

Geef toe dat het mooier klinkt om aan je pille een pillegift te geven dan aan je petekind een doopgeschenk.

Je pille zal in beide gevallen blij zijn natuurlijk, dat is zijn plicht. Blij zijn met eender welk kado van zijn peter/meter.

woensdag 2 december 2009

Tra

Een tra is een pad. Het woord is naaste familie met treden. Letterlijk een platgetreden pad dus.
Spoorvorming, die niet alleen door veelvuldig betreden bekomen wordt, maar ook door voertuigen gevormd kan worden.

Bij uitbreiding is het ook een open strook in een bos, en voor de scrabbelaars is het interessant om te weten dat het woord tra uitgebreid kan worden tot bostra. Veel punten zal het misschien niet opleveren, maar toch...

En als de discussies hoog oplopen over het bestaan van dit drieletterwoord (zeker omdat je het net op een rood vakje hebt gelegd) kan je er nog aan toevoegen dat het ook een kegelbaan kan betekenen. Weer die spoorvorming dus...

Ik vrees echter dat je zonder den Dikke, niemand van het bestaan van dit mooie woord zal kunnen overtuigen.

Veel succes

woensdag 25 november 2009

Apotheose

Apotheose is als woord vooral bekend als synoniem voor hoogtepunt. Maar letterlijk betekent het: verheven worden tot god. In de mythologie werd wel eens een sterveling gepromoveerd tot een god.
Maar vaak genoeg volgde na deze promotie ook vaak een demotie. Niet echt een apotheose in je carrière...