myriagram

Het voorvoegsel myria- wordt gebruikt als het gaat om een tienduizendvoud.

De volgende keer dat je in de winkel komt koop je dus 1 myriagram aardappelen (afgekort: mag). Dat lijkt toch veel minder zwaar dan 10 kg, en dat is een belangrijk psychologisch voordeel.
Zeker als je er nog 1 myriameter (mam) moet mee naar huis fietsen.

Een myrialiter is 10 000 liter.

Een myriade is letterlijk een tienduizendtal, maar wordt vooral gebruikt als synoniem voor ontelbaar of talloos. Bij voorbeeld: een myriade myriapoden.

Myriapoden: het woord dat de uitzondering is die de regel bevestigt, het zijn namelijk duizendpoten. De beestjes hadden dus beter kilopoden geheten.

Quinquagintiljoen

1000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000

Of met woorden: een 1 met 300 nullen. 3 keer zoveel nullen als bij googol. Of 50 keer meer nullen dan bij een miljoen.

Quinquaginta is Latijn voor vijftig. Quinquagintiljoen is 1 miljoen tot de 50ste macht.

Quinquagintiljard is nog eens 1000 keer meer dus een 1 met 303 nullen.

Gebruik het woord eens in een zin, hoor ik al iemand vragen. Ok!

"De bankbediende kreeg een appelflauwte toen de bedelaar quinquagintiljoen muntstukken van 1 eurocent op de toonbank legde. De toonbank dacht even na en zakte dan krakend door de pootjes."

Derdehalf

Tussen 0 en 1 ligt een half.

Tussen 1 en 2 ligt anderhalf (ander heeft in deze samenstelling de betekenis "tweede")

Tussen 2 en 3 ligt derdehalf.

Derdehalf is dus een hoofdtelwoord. Hoog tijd om dit telwoord wat meer te gebruiken. Maar hoe?

Want zeg je niet anderhalve fles wijn? Zeg je dan ook derdehalf fles wijn of eerder derdehalf flessen wijn? Ik opteer voor derdehalf flessen wijn. Iemand een glaasje of misschien derdehalf glaasjes?

Palimpsest

Een palimpsest is een stuk perkament dat hergebruikt is door de oorspronkelijk tekst er van te wissen en een nieuwe tekst erop te schrijven.

Dit werd gedaan omdat perkament duur was.

De nieuwe tekst werd meestal loodrecht op de oude geschreven omdat elk oud blad in een nieuw boekje werd gebonden. Bij voorbeeld: de bladen uit een schrift in A4 formaat worden uitgesneden en gebonden in een schriftje in A5 formaat.

Hierdoor is de oorspronkelijk tekst (die je soms gewoon nog kan zien, of zichtbaar kan maken met speciale technieken) moeilijker te lezen omdat hij over de rug van het nieuwere werk heen geschreven is.

Een beroemd voorbeeld is de Archimedes palimpsest waar een tekst van Archimedes verborgen zit onder een gebedenboek.

Googol

Nog een woord met een wiskundige betekenis.

Googol is een telwoord: 10 in de 100ste macht m.a.w. een 1 met 100 nullen.

1 0000000000 0000000000 0000000000 0000000000 0000000000 0000000000 0000000000 0000000000 0000000000 0000000000


En dit woord ligt aan de basis van de naam van de overbekende zoekmachine google (www.google.com).

Een leuke straf voor stoute kindjes: tel eens tot googol.

Parallellepipedum

Een van de mooiste woorden, maar tegelijk ook het minst bruikbare is parallellepipedum.

Een parallellepipedum is een meetkundig lichaam ingesloten door 6 parallellogrammen waarvan de tegenover elkaar staande vlakken gelijk en gelijkvormig zijn.

Een kubus is een zeer speciale soort parallellepipedum en omdat we het hier toch eigenlijk niet hebben over wiskunde, maar over woorden: is kubus ook geen fantastisch mooi woord? Als je dat uitspreekt verschijnt de bijhorende vorm al.

Iets dat je minder hebt als je een andere parallellepipedum bespreekt: de rhombohedron. Tenzij je weet dat wij een rhombus meestal ruit noemen.